شریعتی دهاقان رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه و لبنان گفت: میشل عون به دنبال دولتی است که برنامه‌اش انتخابات مجلس نباشد. عده‌ای صحبت از ورود حریری کرده‌اند اما به واسطه شروطی که حریری دارد، احتمالاً عون و نبیه بری نتوانند شروط او را بپذیرند. مهم‌ترین شرط حریری برگزاری انتخابات مجلس است.
به گزارش فراتیتر، حوادث لبنان هر لحظه پیچیده‌تر می‌شود و استعفای دولت در کنار انفجار و اعتراضات داخلی شرایط را در این کشور سخت‌تر کرده است. وضعیت لبنان در شرایطی قرار دارد که به نظر می‌رسد سایر کشورها باید به مردم و مسئولان لبنان برای خروج از این بحران کمک کنند. آنچه در چند روز اخیر در این کشور به وقوع پیوسته و آنچه در آینده شاهد خواهیم بود، محور گفتگوی خبرنگار فراتیتر با حجه الاسلام محمد شریعتی دهاقان کارشناس خاورمیانه و رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه و لبنان بوده که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
فراتیتر: در کنار انفجار بندر بیروت چه عواملی منجر به استعفای حسان دیاب شد؟
شریعتی دهاقان: لبنان در حال حاضر شرایط سختی را می‌گذراند. در لبنان به دلیل عدم اعتماد بین مردم و دولت هم از نظر اقتصادی شاهد فروپاشی بودیم و هم شاهد فروپاشی سیاسی بودیم. این انفجار شرایط را لبنان را بحرانی‌تر کرده است. قدر مسلم این است که سیاسیون فعلی و گذشته مقصر هستند و در وظایف خود اهمال‌کاری کرده‌اند. چراکه حکومت‌ها و مسئولین در لبنان معمولاً بیشتر از آن‌که به فکر راضی کردن مردم و یا انجام‌وظیفه باشند، آنها به فکر راضی کردن احزاب و روسای طوایفی هستند که آنها را به منصب خود رسانده‌اند. دولت حسان دیاب ضعیف بود و به همین دلیل هم از نظر بین‌المللی و از نظر داخلی شدیداً تحت‌فشار قرار داشت. با این اوصاف حزب‌الله و میشل عون ترجیح دادند که از این دولت حمایت کنند. این دولت در شش ماه عمر خود عملکرد خاصی نداشته است. در نهایت هم شاهد بودیم که در آخر هم تقصیر را گردن فساد دیگران انداخت. حسان دیاب در لحظه آخر پیش از استعفا بدون مشورت با میشل عون و نیروهای درون حکومت اعلام کرد که قصد برگزاری انتخابات زودهنگام مجلس را دارد. همین موضوع سبب شد که این موضوع با مخالفت رئیس‌جمهور میشل عون و نبیه بری رئیس مجلس لبنان همراه بود. احتمالاً دلیل این امر این است که عون در فکر جانشینی دامادش به جای خودش بود و در این شرایط علاقه‌ای به برگزاری انتخابات ندارد. نبیه بری نیز این احساس داشت که بدون هماهنگی در مورد مجلس تصمیم‌گیری صورت گرفته است. از این رو نبیه بری درخواست جلسه علنی برای بازجویی دولت را مطرح کرد. ابزار دیگری که مخالفان برای ساقط کردن دولت در اختیار داشتند، استعفای فردی وزرا بود. در صورت استعفای یک‌سوم وزرا دولت ساقط می‌شد. وزرای دولت، هم منتسب رئیس‌جمهور بودند و هم منتسب به نبیه بری بودند. آنچه می‌توان گفت این است که دیاب نتوانست در پایان مسئولیت خود را با دقت انجام دهد و دولت او گرفتار وضعیت موجود شد.
فراتیتر: به نظر شما وضعیت موجود در لبنان تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
شریعتی دهاقان: مشخص نیست این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و پایان آن به اهداف خارجی‌ها بستگی دارد. فرانسوی‌ها نیز اهداف دقیق درستی در لبنان ندارند اما شناخت دقیقی از سیاست لبنان دقیق است. برای همین این شناخت سبب شده است؛ بر خلاف آلمان و انگلیس، فرانسه بخش سیاسی حزب‌الله را به عنوان تروریست قلمداد نکند. در جلسه احزاب سیاسی با ماکرون داشت، از حزب‌الله هم دعوت به عمل آمده بود. به نظر می‌رسد در این مرحله رویه خاصی در خصوص لبنان نداشته و خود را نزدیک به ملت لبنان می‌داند. البته این احتمال وجود دارد که فشارهای امریکا، اسرائیل و کشورهای اروپایی مثل آلمان نسبت به لبنان بیشتر شود.
فراتیتر: حزب‌الله چگونه در سیاست فعلی لبنان نقش بازی کرده است؟
شریعتی دهاقان: در این مرحله حزب‌الله با برخورد مثبت در برابر ماکرون، بر خلاف مطبوعات داخلی ایران، رفتار و ارزیابی دقیق‌تری نسبت به موضوع داشت. با توجه به جو عمومی که در بخش‌هایی در لبنان وجود دارد و خواهان حزب‌الله نیستند، رئیس مجلس و رئیس‌جمهور لبنان بر خلاف حسان دیاب، به برگزاری انتخابات تمایلی نشان ندهند. با این حال فشار اعتراضات مردم و همچنین فشارهای نیروهای داخلی و خارجی هم‌زمان ممکن مسیر موجود را تغییر دهد. در این مرحله آنچه مصوب شده است، ارجاع بحث انفجار به دادگاه عالی لبنان جهت رسیدگی است. نکته دیگر آن است که تا این لحظه در خصوص انحلال مجلس تصمیمی گرفته نشده است.
فراتیتر: چه فرد و یا حزبی در آینده دولت لبنان را به دست خواهد گرفت؟
شریعتی دهاقان: میشل عون به دنبال دولتی است که برنامه‌اش انتخابات مجلس نباشد. عده‌ای صحبت از ورود حریری کرده‌اند اما به واسطه شروطی که حریری دارد، احتمالاً عون و نبیه بری نخواهند توانست شروط او را بپذیرند. مهم‌ترین شرط حریری برگزاری انتخابات مجلس است. مردم هم خواستار برگزاری انتخابات مجلس از سوی دولت موقتی هستند که منصوب احزاب قبلی نباشد. هنوز گزینه اصلی برای تشکیل کابینه در دولت لبنان مشخص نشده و تنها شایعاتی در این خصوص مطرح گردیده است. آنچه در این مرحله اهمیت دارد این است که تحقیقات در خصوص انفجار بندر بیروت باید هرچه زودتر مشخص شود. از طرف دیگر فرانسه هم به دنبال حکومت وحدت ملی در لبنان است اما با توجه به تناقض‌های موجود در لبنان تشکیل حکومت وحدت ملی در این شرایط سخت خواهد بود.
فراتیتر: ارزیابی شما از واکنش احزاب سیاسی لبنان در شرایط فعلی چیست؟
شریعتی دهاقان: گروه 8 مارس از ابتدا مخالفت‌های زیادی داشتند اما مخالفت‌ها در حال حاضر کم‌رنگ‌تر شده است. میشل عون نیز قبلاً در ائتلاف 14 مارس بود اما به مرور جبهه خود را تغییر داد. احزاب سیاسی مختلف لبنان در مورد چگونگی تصمیم‌گیری در این شرایط اختلاف‌نظر جدی دارند. در این اوضاع و احوال نابسامان لبنان احزاب مختلف در حال ارزیابی توان خود در صحنه سیاسی لبنان هستند. باید منتظر نتیجه تحقیقات در خصوص انفجار بیروت و همچنین اعتراضات مردمی در لبنان ماند. به نظر می‌رسد که تظاهرات کننده‌ها به دنبال تصرف مجلس نمایندگان هستند.
فراتیتر: به نظر شما رقابت ایران و فرانسه در عرصه سیاسی لبنان به چه سمتی پیش خواهد رفت؟
شریعتی دهاقان: بر خلاف امریکا و اسرائیل بعید که فرانسه به دنبال از هم پاشیدن لبنان باشد. چون آنها شناخت زیادی از وضعیت لبنان دارند. به همین دلیل ماکرون در گفتگو با ترامپ مدعی شده بود که تحریم‌های لبنان اگر چه باعث بر هم ریختگی دولت لبنان شد اما این امر به نفع حزب‌الله شده است. البته موضع کنونی فرانسه ممکن بر اثر فشارهای امریکا تغییر کند... از سویی نگاه مثبت حزب‌الله به سفری که ماکرون به لبنان داشت سبب شد، اختلافات در این کشور گسترش پیدا نکند.
