رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی ایران مطرح کرد:
طلایی رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی ایران گفت: در اقتصاد دیجیتال توانمندی‌های زیادی داریم و می‌توانیم از نیروی انسانی متخصص استفاده کنیم. حجم اقتصاد دیجیتال در دنیا روز به روز در حال افزایش است و ما هنوز نتوانسته ایم جایگاه خود را در این حوزه پیدا کنیم.
به گزارش فراتیتر، بشر در دوره‌ای زندگی می‌کند که نیاز‌های اولیه اش تغییر کرده و فناوری اطلاعات امروزه یک ضرورت برای او به حساب می‌آید. در حال حاضر فناوری اطلاعات ابزاردست سکان‌داران کشور‌ها و سیاسیون شده و عقب ماندگی دراین حوزه می‌تواند یک کشور را از رقابت‌های جهانی خارج کند. با توجه به تأثیر فناوری اطلاعات بر اقتصادایران در شرایط کنونی، با محمدرضا طلایی رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی ایران به گفتگو نشسته ایم.
فراتیتر: شرایط فعلی ایران را در حوزه فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طلایی: فناوری اطلاعات به‌عنوان موتور محرک اقتصاد در کشور‌های توسعه‌یافته شناخته می‌شود و کشور ما هم باید از این پتانسیل استفاده کند تا در تمامی زمبنه‌ها توسعه را فراهم آورد. این حوزه در نهایت اقتصاد کشور را متحول خواهد کرد. کشور ما نیروی متخصص و جوانی دارد که می‌توانیم برای توسعه اقتصادی کشور در بخش فناوری اطلاعات از آن‌ها بهره‌مند شویم. در دنیای امروز باید از این حوزه نهایت استفاده را کرد و پتانسیل‌های خوبی در زیرساخت‌های کشور با توجه به گزارش‌های مسئولین دولتی که اعلام می‌شود، وجود دارد.
فراتیتر: با وجود نیروی متخصص، موانع موجود این حوزه چیست؟
طلایی: به نظر می‌رسداینترنت کشور از سرعت خوبی برخوردار نیست و باید سرعت اینترنت را با توجه به نیاز روز کشور افزایش دهیم. ما در اقتصاد دیجیتال توانمندی زیادی داریم و می‌توانیم از نیروی انسانی متخصص استفاده کنیم. حجم اقتصاد دیجیتال در دنیا روز به روز در حال افزایش است و ما هنوز نتوانسته ایم جایگاه خود را در این حوزه پیدا کنیم.
فراتیتر: بسیاری از مسائل کشور مانند هسته معاملات، سامانه‌های مسکن و دارو، آموزش آنلاین و ... سال‌ها است که درگیر زیرساخت‌های فناوری اطلاعات است. چه اقداماتی تا امروز برای رفع این موضوع انجام شده است؟
طلایی: موضوع زیر ساخت را باید در دو دسته بررسی کنیم. یکی زیر ساخت ارتباطاتی است که وزارت ارتباطات اعلام کرده که در این حوزه اقدامات خیلی خوبی داشته است و مشکلی از این نظر نداریم. یک بخش هم زیرساخت نرم‌افزاری کشور است که در این بخش ضعف وجود دارد و باید اقدامات بیشتری در این زمینه انجام شود. به طور مثال در آموزش آنلاین تا زمانی که درگیر کرونا نبودیم، اقدام خاصی انجام نداده بودیم. البته در بانکداری الکترونیک شرایط بهتری داشتیم و از آنجا که سال‌های سال که مشغول به فعالیت هستیم، به راحتی از پتانسیل بانکداری الکترونیک در دوران کرونا استفاده کردیم. مهم‌ترین نکت‌های که باید به آن توجه کرد، وظیفه سازمان‌ها و ارگان‌ها در دولت الکترونیک است. در این خصوص مطالعات در کشور کم و به صورت جزیره‌ای بوده است. اگر این فعالیت‌ها به گونه‌ای اجرا می‌شد که یک مرکز واحد برای دستور دادن وجود داشت، راحت‌تر می‌توانستیم برنامه‌ها را پیش ببریم.
فراتیتر: اقتصاد دیجیتال چه سهمی از اقتصاد دنیا را دارد؟
طلایی: سهم اقتصاد دیجیتال در دنیا ۲۴ تریلیون دلار است. سهم گردش مالی محتوای دیجیتال نیز در دنیا ۲۸۳ میلیارد دلار است. این در حالی است که اقتصاد کل جهان ۹۸ تریلیون دلار است، یعنی حدود ۲۵ درصد اقتصاد جهان بر پایه اقتصاد دیجیتال قرار دارد. این موضوع در کشور ما بسیار اهمیت دارد. ما هر چه بیشتر به سمت اقتصاد دیجیتال گردش داشته باشیم و بخش‌های مختلف را به آن سمت هدایت کنیم، کمک شایانی به رشد اقتصادی خود خواهیم کرد. متأسفانه در ایران ۳۳ درصد از بیکاران کشور در حوزه فناوری اطلاعات هستند. با وجود سرمایه‌گذاری و پرورش نیروی انسانی متخصص، ما نتوانسته ایم از پتانسیل نیروی انسانی این بخش به خوبی استفاده کنیم.
فراتیتر: فناوری اطلاعات در روز‌های شیوع کرونا چگونه به کشور‌ها کمک کرد؟
طلایی: کرونا به ما نشان داد در صورتی که زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات را تقویت کنیم، تاب‌آوری کشور در زمان بحران افزایش پیدا خواهد کرد. دولت باید دستگاه‌ها را موظف کند تا سیستم‌هایشان به سمت استاندارسازی در فضای دیجیتال حرکت کنند. اما آن چه که این روز‌ها شاهد هستیم این است که دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها تنها فرآیند سنتی خود را مکانیزه کرده‌اند. منظور از آموزش آنلاین وجود پلتفرم‌های آموزشی آنلاین است، اما در ایران تنها از پیام‌رسان‌ها برای آموزش آنلاین استفاده می‌شود. این اقدامات فقط مکانیزه کردن روش‌های سنتی است.
فراتیتر: گزارش‌ها نشان می‌دهد هر زمان در کشور فناوری اطلاعات مورد توجه قرار گرفته، مخالفت‌هایی با آن شکل گرفته است. این موضوع چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟
طلایی: جایگاه ویژه و اختصاص فضای مناسب در مجلس شورای اسلامی در حوزه فناوری اطلاعات، می‌تواند خیلی از معضلات اقتصادی کشور را رفع کند. در صورتی که با دید ویژه‌ای به این حوزه نگاه کنیم، شاهد افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها در کشور خواهیم بود. همچنین شاهد رونق تولید در سال جهش تولید خواهیم بود. کیفیت محصولات افزایش می‌یابد و سطح مدیریت ارتقا پیدا خواهد کرد. همچنین با توسعه فناوری اطلاعات، شفاف‌سازی و گردش آزاد اطلاعات افزایش پیدا می‌کند. اگر کشوری در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت مناسب نداشته باشد، در آینده از چرخه اقتصادی دنیا حذف می‌شود. مجلس و دولت باید اهمیت ویژه‌ای به این حوزه بدهند. در حوزه فناوری اطلاعات هم مستقیماً امکان ارزآوری فراهم است و هم امکان تأثیر بر سایر رشته‌ها در راستای ارزآوری وجود دارد. سرمایه‌گذاری برای ایجاد یک فرصت شغلی در حوزه فناوری اطلاعات بسیار پایین‌تر از سایر صنایع است. ما در حال حاضر با بحران بیکاری روبه‌رو هستیم و باید با رشد این حوزه، با آن مقابله کنیم. تصمیم گیران و تصمیم سازان باید با دید ویژه‌ای به حوزه فناوری اطلاعات نگاه کنند. وزارت ارتباطات عنوان می‌کند که زیرساخت‌های فناوری ارتباطی کشور محیا است و در بحث دولت الکترونیک، دستگاه‌ها باید به این زیرساخت‌ها متصل شوند. این موضوع باید در هیئت‌وزیران طرح شده و تصمیم گرفته شود که دستگاه‌ها اقدامات اجرایی در این زمینه شکل دهند.
فراتیتر: در صورتی که فرآیند زیرساختی فناوری اطلاعات محیا شود، دستگاه‌های مختلف چگونه می‌توانند وارد این چرخه شوند؟
طلایی: این فرآیند از ثبت‌احوال باید آغاز شود و اطلاعات ۸۳ میلیون جمعیت کشور را در اختیار دولت الکترونیک قرار دهد تا دیگر بخش‌ها، سیستم یک پارچه‌ای را در کشور طراحی و پیاده‌سازی کنند. در نتیجه از تولد یک شخص تا فوت اطلاعات جامع فرد در یک سیستم یکپارچه ثبت می‌شود که دیگر برای افتتاح حساب، دریافت کد بورسی، خدمات بهداشتی و بیمارستانی، تحصیل و ... دسترسی به همه امکانات برای افراد راحت می‌شود. همچنین با این سیستم به راحتی امکان دریافت تحلیل‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میسر خواهد شد.
فراتیتر: ایران در اقتصاد دیجیتال دنیا چه جایگاهی دارد؟
طلایی: بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات ۱۳.۳ دهم میلیارد دلار حجم بازار فناوری اطلاعات ایران است که در مقایسه با ۲۴ تریلیون دلار سهم اقتصاد دیجیتال و ۲۸۳ میلیارد دلار گردش مالی دیجیتال جهان، شاهد اعداد و ارقام مناسبی نیستیم و سهم بالایی در اقتصاد دیجیتال و گردش مالی محتوای دیجیتال نداریم.
فراتیتر: در پایان شما چه راهکار‌هایی پیشنهاد می‌کنید تا شاهد رشد جایگاه ایران در اقتصاد دیجیتال باشیم؟
طلایی: ما باید همگام با رشد و توسعه حوزه فناوری اطلاعات جهان گام برداریم. سرعت اینترنت ما باید حداقل با سرعت اینترنت کشور‌های همسایه برابری کند. سرعت اینترنت خانگی کشور‌های همسایه حداقل ۵ تا ۶ برابر ایران است. در اتاق بازرگانی کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات مطالعات زیادی را در این باره داشته‌ایم. همچنین نشست‌هایی هم داشته ایم که تا به امروز هنوز صدای ما از سوی دولتمردان شنیده نشده است. با توجه به نیروی جوان تحصیل کرده و متخصص موجود، ما هنوز به آن جایگاهی که باید دست نیافته ایم.
