به گزارش فراتیتر، بحث تربیت و آموزش صحیح سالها است که مورد بحث و گفتگوی کارشناسان و سیاستگذاران کشور ما قرار داشته است. از آذرماه سال ۱۳۹۵ این بحث با رونمایی سند ملی آموزش ۲۰۳۰ برای اعمال هدفهای آموزش جهانی توسط وزیر آموزش و پروش و وزیر علوم آن زمان آغاز شد، اما این سند که توسط کمیسیون علمی، فرهنگی و تربیتی سازمان ملل (یونسکو) در ایران در چارچوب آموزش جهانی ۲۰۳۰ تهیه و تدوین شده بود، در ۲۳ خرداد ۱۳۹۶ توسط اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی رد شد. به تازگی نیز رهبر معظم انقلاب خواستار جلوگیری از اجرای سند ۲۰۳۰ شدند. خبرنگار فراتیتر در این رابطه گفتگویی با بیژن نوباوه وطن نایبرئیس اول کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی داشته است.
فراتیتر: ارزیابی شما از عملکرد آموزشوپرورش در خصوص مسائل تربیتی کودکان در دوران ابتدایی چیست؟
نوباوه: همانگونه که بارها رهبر معظم انقلاب فرمودهاند، مهمترین ارکان تربیت در جامعه اسلامی از مدارس شروع میشود. زمانی که مدارس به خوبی سازماندهی شوند، به این گفته میرسیم که بازگشایی هر مدرسه منجر به بستن یک زندان خواهد شد. این گفته اساس زندگی موفق و فرهنگ سالم تربیت است. حساسیت ایشان نسبت به مسائل تربیتی موضوع جدیدی نیست و درگذشته نیز بارها بیان کردهاند. متأسفانه آموزشوپرورش به عنوان نهاد اصلی تربیتی به این دغدغه نمیپردازد. در چند سال اخیر به دلیل کمبود امکانات آموزشوپرورش شاهد رونق گسترش فضاهای غیرانتفاعی بودیم. این مراکز وارد فضاهایی خارج از تربیت اسلامی شدهاند. منظور از تربیت اسلامی هم تربیت صحیح، منطقی و اخلاقی برای رشد و تعالی انسان است. در بعضی از فضاهای آموزشی به جای تربیت دینی به کودکان آموزش رقص میدهند. در بررسیها متوجه تقلید از تربیت غربی شدهایم. بهترین سیستم منسجم این تربیت غربی هم سند ۲۰۳۰ است. این سند در کشور ما تصویب نشده، در نتیجه نباید در مدارس ما اجرایی شود.
فراتیتر: خیلی از اهداف سند ۲۰۳۰ بر مسائل توسعهای تأکید دارد، به چه علت با کلیت این سند مخالفت شده است؟
نوباوه: این موضوع که در یک تعهدنامه و یا سند ۴ عنصر مثبت نیز وجود دارد، پوششی برای القای اهداف اصلی آن سند محسوب میشود. هیچکس مدعی نیست که سند ۲۰۳۰ از صفر تا ۱۰۰ بد است و ممکن است مسائل خوبی نیز در این سند مطرح باشد، اما اهداف خاصی هم در آن برای تربیت تفکر لیبرال دموکراسی وجود دارد.
فراتیتر: با توجه به تأکید ازدواج در کشور، ما شاهد نبود آموزش مسائل جنسی در مراکز آموزشی هستیم در حالی که در سند ۲۰۳۰ به آن پرداخته شده است. ارزیابی شما از این روند در کشور چیست؟
نوباوه: آموزش جنسی به شکل غربیها از اساس غلط است. باید بررسی شود که آموزش در چه سطح و چه شرایطی باید عنوان شود. در جامعه اسلامی هر کدام از این مسائل معیار خاص خود را دارند. گلایه ما به روند موجود به این واسطه است که سند ۲۰۳۰ بدون پیش بحث در وزارت آموزشوپرورش اجرایی شده است. پیش از مطالعه و اجرای هر سندی چه ۲۰۳۰ و چه در مسائل دیگر باید جزئیات آن سند مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد. به طور مثال ژاپن این سند را به طور کامل نمیپذیرد، در خیلی از مسائل و سنتها این سند را قبول ندارند. ژاپنیها در سه سال اول آموزش به تربیت اجتماعی تأکید دارند. غربیها در مدارس به کودکان آموزش میدهند که پدر، بزرگ من نیست، به این معنا که پدر برای کودک، ولی و سرپرست محسوب نمیشود. در حالی که در تفکر اسلامی دختر به خاطر صیانت از حجاب، بکارت و مسائل زندگی با اذن پدر اجازه ازدواج دارد. در غرب به دلیل بالا بودن آمار تجاوز پدر به فرزند به کودکان یاد میدهند که از پدر خود حرفشنوی نداشته باشند. این بحثها موضوعات حساس علمی هستند که تنها با رد و یا تائید سند نمیشود با آنها برخورد کرد. این سند در کشور ما پذیرفته شده نیست. در نتیجه اجرای سندی که پذیرفته نشده است، اقدام صحیحی نیست.
فراتیتر: چرا معیارهای مهمی مثل سن ازدواج هنوز در کشور ما با اختلافنظر مواجه است؟
نوباوه: سن قانونی برای ازدواج وجود دارد و اختلاف ما بر سر قانون نیست. اختلاف ما در خصوص سن ازدواج بر سر سلیقه است. به طور مثال در قانون ذکر شده است که ۱۵ سال سن قانونی ازدواج است، اما ممکن دختری در این سن آمادگی لازم را نداشته باشد. کسی هم به زور نباید دختری را مجبور به ازدواج کند. ممکن است دختری در سن ۲۰ سالگی هم آمادگی روحی ازدواج نداشته باشد. در قانون اسلام سن ازدواج ۹ سال ذکر شده است، اما کارشناسان معتقدند که در آن زمان و در جغرافیای عربستان شرایط دختران متفاوت بوده است. دید ما به این سن و شرایط از دید فرزند آوری است.
فراتیتر: در کشورهای دیگر هم این معیارها دستخوش تغییر شده است؟
نوباوه: در امریکا قبل سال ۲۰۰۰ سن تجاوز ۱۸ سال بود و قبل از این سن فرد مجرم شناخته میشد. در سال ۲۰۱۰ این سن به دلیل توسعه فضای مجازی و بلوغ زودرس به ۱۶ سال رسید. در حال حاضر سن تجاوز در امریکا به ۱۴ سال رسیده است. شرایط اجتماعی هم بر قوانین تأثیرگذار است.
فراتیتر: از چه سنی باید آموزشهای جنسی را برای کودکان شروع کنیم؟
نوباوه: خیلی از کارشناسان معتقدند که آموزش جنسی در دوران دبستان صحیح نیست. در دوره راهنمایی و دبیرستان آموزش شروع میشود، اما نه به شیوه آموزش غربی بلکه آموزش در چهارچوب مسائل روحی و روانی صحیح باید باشد. در اسلام هم این مسائل مطرح شده است و شرایط خاص خود را دارد. فضای مجازی عامل تغییرات است و این تغییرات میتواند همراه با آثار منفی روحی و روانی باشد. مشکلات جمعیتی ما در شرایط حاضر به دلیل عدم تمایل به ازدواج و تشکیل خانواده است. تغییر شرایط در این روزها مانع تولیدمثل و تشکیل خانواده شده است.