به گزارش روی تیتر، ویروس ترسناک و مرگبار کرونا در دسامبر سال گذشته در ووهانِ چین شیوع پیدا کرد. در سه ماه اخیر بیشتر از ۱۳۷۰ نفر به دلیل ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادهاند و ۶۰هزار نفر در ۲۶ کشور جهان هم هنوز با آن درگیر هستند. آماری که در حال افزایش است و ممکن است در روزهای آینده، سرعت بیشتری پیدا کند.
اما سوال اصلی آن است که سرنوشت این ویروس ترسناک چه میشود؟ آیا درمانی موقت و قابل کنترل برای آن پیدا میشود؟ آیا ممکن است کرونا هرگز ریشهکن نشود و تا مدتی طولانی در جوامع انسانی قربانی بگیرد؟ و آیا ممکن است این بیماری با واکسن برای همیشه ریشهکن شود؟ کارشناسان اعتقاد دارند ویروس کرونا سه سرنوشت احتمالی را تجربه میکند.
این ویروس ممکن است با دخالت دانشمندان کنترل شود و مانند بیماری سارس نابود شود. شاید برای آن واکسنی تهیه شده و انسان در برابر آن ایمن شود. اما حادثه خطرناکتر آن که کرونا به یک عنوان بیماری همیشه حاضر در فهرست ویروسهای انسانی شایع قرار میگیرد و هر ساله بسیاری از افراد را به کام مرگ میکشاند.
کارشناسان بهداشت عمومی اعتقاد دارند سرنوشت سوم، احتمال بسیار بیشتری دارد. احتمالا این ویروس جدید هرگز به معنای واقعی کلمه نابود نمیشود. استفان مورس، اپیدمیولوژیست دانشگاه کلمبیا، میگوید: «در حال حاضر، اقدامات سختگیرانهای که در چین صورت میگیرد مانند آن است که سعی کنید اسبی که از اصصبل فرار کرده را دوباره بازگردانید.»، اما سه سرنوشت بسیار جدی برای این بیماری وجود دارد که باید آنها را بشناسید.
سرنوشت اول: شیوع ویروس کرونا هرگز پایان پیدا نمیکند
بر اساس باورهای محققان سازمان بهداشت جهانی، هر فردی که ویروس جدید کرونا را در خود داشته باشد آن را حداقل به ۱٫۴ تا ۲٫۵ نفر دیگر نیز منتقل میکند. این سازمان در ۳۰ ژانویه برای شیوع ویروس کرونا وضعیت اضطراری بین المللی اعلام کرد. آمش آدالیا، کارشناس بیماریهای مسری در مرکز امنیت بهداشت جانز هاپکینز میگوید: «در حال حاضر یک سرایت انسان به انسان مداوم وجود دارد، که بخش عظیمی از آن در چین رخ میدهد. در کل ما اکنون در شرایط همهگیری جهانی ملایم هستیم».
بر اساس مدلی که از شیوع این ویروس منتشر شده، تا ۲۴ فوریه بیش از ۳۰۰هزار نفر در سراسر جهان به ویروس کرونا مبتلا میشوند. چهار نوع ویروس کرونای دیگر به شکل دائمی در جوامع انسانی باقی میمانند. این ویروسها باعث سرماخوردگیهای معمولی میشوند، اما میتوانند ذاتالریه و مرگ را به همراه داشته باشند. از آنجایی که این کروناویروسهای انسانی از لحاظ قدرت کشندگی در حد متوسط قرار دارند، هیچ نامهای ترسناکی غیر از کدهایی ۴ کاراکتری به آنها داده نشده است.
به گفته آدالیا، کروناویروس جدید که نام علمی آن ۲۰۱۹-nCoV است میتواند به عضوی از کروناویروسهایی تبدیل شود که برای همیشه در جوامع انسانی باقی هستند. این ویروس میتواند انسانها را در شرایط و فصول خاص در مناطق خاص از جهان به خود مبتلا کند. او درباره جزییات این ویروس میگوید: «ما باید آماده باشیم که این ویروس به پنجمین کروناویروسی که اکتسابی است تبدیل شود.» بنابراین باید گفت شیوع ویروس کرونا هرگز به پایان نمیرسد.
سرنوشت یک و نیم: ویروس کرونا هرگز نابود نمیشود، اما به صورت فصلی و با قدرت ملایم وجود دارد.
اگر ویروس کرونا به یک ویروس همیشه حاضر تبدیل شود، یکی از احتمالات در مورد آن این است که همانند آنفلوانزای فصلی در فصول سرد سال شیوع پیدا کند. اگر این اتفاق رخ دهد، ویروس ۲۰۱۹-nCoV در تابستان عقب نشینی میکند، اما در پاییز و زمستان هر سال دوباره بازمیگردد. آدالیا میگوید: «اگر به روند پیشرفت این ویروس و شیوهی شیوع آن در جوامع مختلف نگاه کنید، در ترکیب با این واقعیت که هر ساله در فصل آنفلوانزا و سرما با ویروس کرونا مواجه میشویم، این ویروس به یک ویروس فصلی تبدیل میشود.»
چهار نوع دیگر از کروناویروس هم حالت فصلی دارند، اما با پایان بهار و ورود به تابستان از قدرت شیوع آنها کاسته میشود. نباید فراموش کنید که بیماریهایی مانند آنفلوانزا و سرماخوردگی به این دلیل فصلی لقب میگیرند که هوای خنک و سرد به سختشدن لایهی ژلی محافظتی اطراف ویروس کمک میکند؛ بنابراین فرصت بیشتری برای بقای در هوا و محیطهای آلوده ممکنتر دارند. این به معنای آن است که انسانها شانس بیشتری برای ابتلا به آنها دارند. آماندا سیمانک، اپیدمیولوژیستی دانشگاه ویسکانسین در میلواکی میگوید: «ویروس آنفلوانزا در هوای سرد و خشک بهتر از قبل زنده میماند.».
اما برخلاف آنفلوانزا این کرونا است که به احتمال زیاد هر فصل دچار جهش نمیشود. ژنهای ویروس آنفلوانزا از طریق یک فرآیند به نام «تغییر آنتیژنیک» همواره در حال تغییر هستند. هر جهش جدید (به هر میزانی که کوچک هم باشد) یک ویروس جدید، اما بسیار مرتبط و نزدیک با ویروس آنفلوانزا ایجاد میکند. سیستم ایمنی بدن ما ابتدا باید شیوهی مبارزه با این ویروسها را یاد بگیرد. دقیقا به دلیل همین اتفاق است که واکسنهای آنفلوانزا همیشه ۱۰۰ درصد موثر نیستند. اما امکان جهش دائمی در کروناویروس به نظر ممکن نمیرسد.
فراموش نکنید که ممکن است ویروس کرونای جدید به یک ویروس ملایمتر تبدیل شود. اتفاقی که اگر رخ دهد، دانشمندان را غافلگیر میکند. هرچند این تغییرات حتی اگر ممکن هم باشد، باز به زمان بسیار زیادی نیازمند است.
سرنوشت دوم: ویروس کرونا نابود میشود
شرایط ویروس ۲۰۱۹-nCoV از بسیاری جهات شبیه شرایط ویروس سارس در سال ۲۰۰۳ است. هر دو از نوع کروناویروس هستند و از خفاشها نشأت میگیرند. هر دو هم در بازارهای خرید و فروش حیوانات زنده و مرده در چین و البته از طریق حیوانات به انسان منتقل شدهاند. همچنین DNA هر دو نوع ویروس ۸۰ درصد تشابه دارد؛ بنابراین نتیجهی کار ویروس جدید کرونا میتواند بسیار شباهتهای بسیاری با سارس باشد. سارس باعث مرگ ۷۷۴ نفر و ابتلای بیش از ۸هزار نفر از نوامبر ۲۰۰۲ تا جولای ۲۰۰۳ شد، اما در سال ۲۰۰۴ نابود شد.
کارشناسان بهداشت عمومی و البته مقامات بهداشتی در جهان تلاش میکنند برای شناسایی و قرنطینهکردن افرادی که این ویروس را در بدن خود دارند، موفق باشند. آنها امیدوار هستند که این ویروس به شکلی طبیعی نابود شود. چراکه شیوع ویروس سارس در نهایت از طریق قرنطینه مبتلایان، محدودیتهای سفری، کمپینهای آگاهی و نظارتهای جهانی ضعیف شد. همان شرایطی که امروزه کشورهایی مانند چین که درگیریهای بسیاری با کرونا دارند، از آن کمک میگیرند. اگر این تلاشها باعث شود که تعداد افراد مبتلا به ویروس کرونا به حد مشخصی کاهش پیدا کند، در نهایت میتوان تایید کرد این ویروس به مرحلهی کنترل رسیده است؛ بنابراین ویروس کرونا یا در نهایت نابود میشود یا شرایطی مشابه با بیماری H۱N۱ پیدا میکند؛ ویروسی که با انتقال از فردی به فرد دیگر گسترش پیدا میکند، اما در میان جمعیتی محدود باقی میماند. اما مشکل اساسی این است که سارس در مقایسه با ویروس جدید کرونا قابلیت انتقال ضعیفتری داشت. سارس به شکل عمدهای در مراکز درمانی و بهداشتی منتقل شد و تا زمانی که علائم و عوارض خود را نشان نمیداد، امکان انتقال آن وجود نداشت. اما کارشناسان باور دارند کرونا این توانایی را دارد که پیش از نشاندادن عوارض خود، به شخص دیگری منتقل شود. این اتفاق باعث میشود رویارویی با کرونا دشوارتر از همیشه باشد.
سرنوشت سوم: واکسن ویروس کرونا اختراع میشود
کارشناسان بهداشت عمومی اعتقاد دارند تنها راه مقابله کامل با ویروس کرونا اختراع واکسن آن است. در حال حاضر تلاش بر این است که در کوتاهمدت، از شیوع و گسترش بیشتر ویروس جلوگیری شود. ۵ شرکت داروسازی قدرتمند جهان با نامهای Johnson & Johnson، Regeneron Pharmaceuticals، GlaxoSmithKline، Moderna و Gilead Sciences از برنامههای خود برای تحقیق و توسعه روشهای درمانی ویروس کرونا اطلاعاتی را ارائه کردهاند.
گروهی در تلاش هستند تا درمانی را براساس ژن اصلی کرونا پیدا کنند و گروهی هم میخواهند داروهای موجود را برای درمان کرونا بررسی کنند. اما تاریخ نشان داده که تولید یک واکسن و ارائهی آن یک فرآیند دشوار و چند ساله است. برای مثال، تولید واکسن ایبولا نزدیک به ۲۰ سال طول کشید. اما آنتونی فاوچی، رییس مرکز بیماریهای واگیردار موسسات ملی بهداشتی ایالات متحده آمریکا، روز جمعه اعلام کرد که این موسسه با همکاری کمپانی داروسازی Moderna در حال توسعهی سریع واکسنی برای کرونا است که اولین نمونههای آن تا سه ماه آینده وارد فاز اول آزمایش میشود. معرفی واکسن میتواند تعداد قربانیان این ویروس را مدیریت کند و خطر ابتلا به آن را کاهش دهد.
منبع: بیزینس اینسایدر