به گزارش روی تیتر، قطعا تاکنون نام بازار سهام و بورس را شنیدهاید. واژهای ناآشنا برای عموم مردم که تنها درصد کمی از مردم در آن فعالیت داشته و از رمز و راز آن خبر دارند و تنها افراد معدودی با سازوکار این بازار مطلعاند.
برای آشنایی بیشتر شما با این بازار به توضیح اصلاحات و کاکرد آن پرداختهایم.
بورس چیست؟
بازار سهام یا بورس کلمهای فرانسوی است که به «کیف پول» معنا میشود. این بازار در اصل بازار ثانویه است به این دلیل که در این بازارها اوراق بهاداری تاسیس نمیشود و فقط سهام شرکتهای پذیرفته شده مورد معامله قرار میگیرند.
بورس، بازار بزرگی است که در آن شرکتها و موسسات بزرگ سهمهای خود را به نوعی به حراج میگذارند و افزاد میتوانند با خرید بخشی از این سهمها در سهام آنها سهیم شده و سهامداران آن شرکتها تلقی شوند.
البته صندوقهای سرمایهگذاری مشترک جایگزین خوبی برای افراد تازه واردی است که وارد بورس شدهاند. به عبارتی شما میتوانید به جای خرید مستقیم از بازار سهام صندوقهای سرمایهگذاری را خریداری کنید که مانند یک مدیر مالی حرفهای سرمایه شما را مدیریت میکند.
سهمها در این بازار نشاندهنده مالکیت فرد حقیقی یا حقوقی است که به عنوان مالک قسمت کوچکی از آن موسسه یا شرکت محسوب میشوند.
شرکتهایی که در بورس هستند حتما باید سهامی عام و سرمایهپذیر باشند چرا که فقط این شرکتها برای عموم مردم آزاد است و شرکتهای دارای سهامی خاص چون در اختیار عده معدودی است مناسب نیستند.
این شرکتها دارای هیاتمدیرهای است که مجموعهای بین پنج تا 9 نفر هستند و از سوی سهامداران عمده یک شرکت برای اداره آن معرفی میشوند.
اکثر سهامداران با هدف کسب سود در آینده به سرمایهگذاری اقدام میکنند و با این عمل از مصرف پول و سرمایه خود در زمان حال پرهیز میکنند. اما این سرمایهگذاران به سه دسته تقسیم میشوند: سرمایهگذاری کوتاهمدت (سه تا چهار ماه)، سرمایهگذاری میانمدت (سه تا یک سال) و سرمایهگذاری بلندمدت (بیش از یک سال).
سهامداران همچنین به دو دسته سهامداران عمده و سهامداران جزئی تقسیم میشوند، سهامدار عمده به شخص حقیقی یا حقوقی گفته میشود که بیش از پنج درصد سهام یک شرکت را دارد اما سهامدار جزئی فردی است با ماکلیت کمتر از پنج درصد.
برای ورود به بورس و خرید سهام، سهامداران میبایست با اصلاحاتی که برای خرید سهام در بازار مهم است آشنایی داشته باشند که متحمل ضرر نشوند.
برای شناخت بهتر سهمی که قصد خرید آن را دارید باید شاخص آن سهم را در سالهای پیش بررسی کنید، یعنی اعدادی که وضعیت بازار را در دوره قبل و جاری نشان میدهد.
شاخص کل بورس همان عددی است که نشاندهنده بازدهی بازار است و مثبت یا منفی شدن آن نشانه مثبت و منفی شدن کل بازار سهام است.
عرضه اولیه
زمانی که یک شرکت برای بار نخست، تمام یا بخشی از سرمایه خود را در بازار سهام عرضه میکند و سهامداران با خرید آن صاحب بخشی از سهم آن شرکت میشوند عرضه اولیه نام دارد. اما چرا شرکتها تصمیم به واگذاری سهام خود میکنند؟
زمانی که یک شرکت برای بار نخست، تمام یا بخشی از سرمایه خود را در بازار سهام عرضه میکند و سهامداران با خرید آن صاحب بخشی از سهم آن شرکت میشوند عرضه اولیه نام دارد.
هر یک از شرکتهایی که سهام خود را به این صورت عرضه میکنند انگیزههای متفاوتی برای انجام این کار دارند.
یکی از هدفهای شرکتهای کوچک، تامین سرمایه است و با همین هدف وارد بورس میشوند و با فروش سهام خود میتوانند بدون بدهی یا پرداخت سودهای زیاد بانکی، سرمایه مورد نیاز خود را کسب کرده و با استفاده از آن کسب و کار خود را رونق و توسعه میبخشند.
خصوصیسازی انگیزه دیگر شرکتها برای انجام این کار است و از این طریق آن دسته از شرکتهایی که تحت مالکیت دولت هستند به دست مردم میرسد و مردم مالک سهام آن خواهند شد.
در حالیکه در شرکتهای دیگر سود ابتدا به حساب شرکتها واریز میشود و بعد به دست سهامداران میرسد در عرضه اولیه سود حاصله مستقیما به حساب سهامداران آن واریز شده و این نوع از سهام در ابتدا تا مدت مدیدی سود خواهد داد.
نحوه فروش عرضه اولیه معمولا به این شکل است که با قیمتی کمتر از ارزش واقعی آن انجام میشود و در اکثر مواقع به دلیل قیمت مناسب و پایین و مناسب آن مردم تمایل زیادی برای خرید عرضه اولیه دارند.
البته عرضه اولیه همیشه سود خالص ندارد و ممکن با قیمتگذاری بد سهامداران متحمل ضرر شوند.
نقش کارگزاریها در بورس
کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و کالا در بازار سرمایه میکنند.
افرادی که در کارگزاریها مشغول به کار هستند افراد آگاه به مسائل اقتصادی و مالی و اشخاص خبرهای هستند که نسبت به شرایط اقتصادی و وضعیت بازارها شناخت داشته و با آگاهی به قوانین موجود میتوانند بهترین خریدها را برای مشتریان و متقاضیان خود انجام دهند.
شرکتهای کارگزاری بنگاههای معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام توسط آنان صورت میگیرد. کارگزاریها در این خرید و فروشها، به نمایندگی از خریداران یا فروشندگان سهام، معامله انجام میدهند و در ازای آن کارمزد دریافت میکنند.
با تمام موارد گفته شده، ورود به بازار سهام و خرید و فروش در آن نیاز به شناخت و اطلاع کافی دارد و اگر شناخت لازم برای معامله در این بازار را ندارید بهتر است با شرکت در کلاسهای مربوطه و با استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری این کار را انجام دهید.