مدارس تیزهوشان از جمله مدارسی هستند که امروزه والدین تمایل بسیاری دارند تا کودکانشان در آنجا تحصیل کنند.
به گزارش روی‌تیتر، مدارس تیزهوشان از جمله مدارسی هستند که امروزه والدین تمایل بسیاری دارند تا کودکانشان در آنجا تحصیل کنند. این مدارس سطح علمی و عملی بالاتری داشته و نسبت به مدارس عادی و حتی مدارس غیر انتفاعی، خدمات بیشتری را به دانش آموزان ارائه می کنند. مدارس تیزهوشان در حقیقت مدارسی هستند که زیر نظر سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، یا همان چیزی که به صورت عامیانه مرکز سمپاد خوانده می شود، فعالیت می کنند. این مراکز تربیتی در تمام مقاطع تحصیلی راهنمایی، دبیرستان و پیش دانشگاهی فعال بوده و در مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ دارای نمایندگی هستند. ممکن است شما نیز در شهر خود مدارس تیزهوشان را دیده باشید یا اینکه درباره آن ها در بین دوست و فامیل شنیده باشید.
تفاوت مدارس نمونه دولتی و مدارس تیزهوشان (سمپاد)
مدارس نمونه دولتی که شاید اسم آن‌ها را شنیده باشید نیز ساختاری مشابه مدارس استعداد درخشان یا همان سمپاد دارد. به همین خاطر است که گاهی برای والدین این سؤال پیش می آید که تفاوت این دو در چیست؟
مدارس تیزهوشان نمونه دولتی و غیر انتفاعی در برنامه های آموزشی اصلی خود تفاوت عمده ای با یکدیگر ندارند. زیرا منابع اصلی آموزش در همه مدارس یکسان است. آنچه باعث ایجاد تفاوت در بین این مدارس می شود، شیوه آموزشی آن ها و سطح آموزشی آن هاست. مدارس نمونه دولتی نیز به صورت گزینشی عمل کرده و دانش آموزان خود را با آزمون برمی گزینند. ولی اهداف آن با مدارس تیزهوشان متفاوت است. مدارس نمونه دولتی زیر نظر مستقیم آموزش پرورش بوده و جهت حمایت از دانش آموزان دولتی با استعداد ایجاد شده است. فراموش نکنید که مدارس سمپاد زیر نظر سازمان پرورش استعدادهای درخشان بوده و هدف اصلی آن پرورش خلاقیت و استعداد افراد است.
حال آنکه گرچه ایجاد مراکز ویژه برای استعدادیابی و تربیت گروه‌های نخبگانی امری ضروری است، اما گاهی موارد به دلیل مسائلی همانند دغدغه پرداخت شهریه‌ها یا عدم توازن در ایجاد چنین فضاهایی، کارایی این فرصت ارزشمند مورد تردید قرار گرفته و حتی این باور مشهود است که چنین سیاست‌هایی می‌تواند به آفتی برای استعدادسوزی و گسترش نابرابری آموزشی بدل شود.
دکتر سیدمحسن اصغری نکاح، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در همین باره می‌گوید: به منظور تربیت و پرورش دانش‌آموزان مستعد، هر جامعه‌ای سیاست و برنامه‌ریزی دارد و از این رو ما نیز نمی‌توانیم ضرورت این قضیه را منکر شویم. البته نحوه کار و اینکه تنها بر تمرکز بر مدارس تیزهوشان تأکید کنیم مقوله‌ای قابل تأمل است؛ چراکه این مدارس تنها بخشی از روند تربیت و پرورش دانش‌آموزان یادشده محسوب می‌شوند. باید نگاه جامعی به پرورش دانش‌آموزان شود که براساس آن توجهی یکسان و فراگیر به تمام دانش‌آموزان کشور شده تا فرصت‌های مشابهی در حوزه آموزش داشته باشند. این در حالی است که مدارس استعداد درخشان از یک سو برای دانش‌آموزان این مجموعه برچسب‌هایی ایجاد می‌کند و از طرف دیگر در برخی موارد امکان تحصیل برای دانش‌آموزانی که خانواده‌های آن‌ها تمکن اقتصادی بیشتری دارند؛ بیش از دیگران فراهم است. بنابراین به دنبال شرایط اقتصادی جامعه چنانچه این رویه ادامه یابد دانش‌آموزان مستعدی که توان مالی کافی ندارند از چرخه آموزش در چنین مدارسی حذف می‌شوند. این در حالی است که در آموزه‌های دینی و تربیتی ما از ویژه‌خواری و کسب مزایای خاص به افراد پرهیز شده است.
اصغری نکاح همچنین اظهار می‌کند: در حال حاضر برنامه برخی از مدارس سمپاد تنها بر تمرکز به کنکور خلاصه شده و متکی بر آزمون محوری است. به این ترتیب استعداد به معنای واقعی آن که آمیزه‌ای از خلاقیت، غنای دانش و مهارت‌ورزی محسوب می‌شود، تحت تأثیر این برنامه‌ها و آزمون‌ها قرار گرفته است. این در حالی است که چندی پیش متولیان نظام آموزشی بر حذف آزمون‌ها در مدارس توجه داشتند که در عمل با اجرای آزمون هوش، همین رویه ادامه یافت. درحالی که براساس نظریه‌های آموزشی و تربیتی؛ هوش مقوله‌ای چندجانبه و چندگانه است که با برخی آزمون‌ها به طور دقیق قابل شناسایی نیست. به این ترتیب اغلب شاهدیم ایده‌های ارزشمند در مقام اجرا دچار کاستی‌هایی است که این قضیه را در تقابل با اهداف اصلی برنامه قرار می‌دهد. بنابراین گرچه انتظار می‌رفت مدارس سمپاد به عنوان پشتوانه دیگر بخش‌های نظام آموزشی ظاهر شده و به تدریج گستره چنین برنامه‌هایی به مدارس عادی سراسر کشور راه یابد اما در عمل با چالش‌هایی مواجه شد.
علی اصغر کاکوجویباری روانشناس، با بیان اینکه نوعی تصمیم شتاب زده در زمینه حذف تنوع مدارس از سوی مجلس اتخاذ شده است گفت: یک بدفهمی از صورت مسئله رخ داده است. معضل کشور ما تنوع مدارس نیست، بلکه برای افراد بر اساس نیازهای آموزشی ویژه تدبیر ویژه دیده نشده است. همچنین با اشاره به موضوع «چالش‌های اجرای قانون عدم تنوع مدارس» با بیان اینکه قانون حذف تنوع مدارس، عنوانی مبهم از معضل جداسازی‌های آموزشی متعدد است گفت: چرا مدارس استثنایی در این قانون استثنا شده اما مدارس تیزهوشان نشده است؟ تاریخ اجرای قانون تا شهریور ۹۹ یعنی سال آینده تعیین شده، مگر می‌شود طی یک سال کل مدارس را این گونه طبق مصوبه حذف کرد؟ پیشنهادم این است که طرح ارتقای مدارس دولتی را تدوین کنند. مدارس دولتی ما کانون ستم اجتماعی هستند. دانش آموزان این مدارس احساس تبعیض می‌کنند که در آینده زمینه ساز آسیب اجتماعی می‌شود. این استاد دانشگاه افزود: این مدارس متنوع و خاصی که ایجاد شده‌اند در کاهش کیفیت مدارس دولتی موثر بوده‌اند اما این مصوبه با این سبک و سیاق دارای ایراد است.
کدام مدارس در صورت تصویب نهایی، حذف می‌شوند؟
مدارس بزرگسالان، راه دور، تطبیقی، ایثارگران، شاهد، سمپاد، نمونه دولتی و هیئت امنایی باید حذف شوند
قاسم احمدی لاشکی، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی: با اشاره به اینکه همه جای دنیا این تعداد تنوع مدارس را شاهد نیستیم، در پاسخ به اینکه کدام مدارس در صورت تصویب نهایی، حذف می‌شوند؟ گفت: باید شیوه نامه تدوین شود. با این حال معتقدم مدارس عشایری، شبانه روزی، استثنایی و اقلیت‌ها باید باقی بمانند و حذف نمی شوند اما مدارس بزرگسالان، راه دور، تطبیقی، ایثارگران، شاهد، سمپاد، نمونه دولتی و هیئت امنایی باید حذف شوند البته باز هم این موارد را آیین نامه باید مشخص کند. چیزی به نام حذف نداریم. دنبال ادغام مدارس هستیم.
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه عموم افراد لازم‌التعلیم در مدارس دولتی درس می‌خوانند و باید این مدارس روزبروز تقویت شوند در حالی که تضعیف می‌شوند گفت: آیا آموزش و پرورش در این چندسال مصوبه‌ای برای حل مشکلات ناعدالتی آموزشی آورده است یا خیر؟
لاشکی در واکنش به اینکه این مصوبه باعث سرریز شدن دانش آموزان مدارس خاص به سمت مدارس غیردولتی می‌شود گفت: این را رد نمی‌کنم اما به اینکه وضعیت چه طور در وزارتخانه مدیریت شود برمی‌گردد. اگر برنامه ریزی درست باشد اجازه سرریز به مدارس غیردولتی داده نمی‌شود. آموزش و پرورش را سلیقه‌ای اداره می‌کنیم. به دولت‌ها توصیه می‌کنیم از کالایی شدن آموزش جلوگیری کنند.
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی افزود: باید نظام آموزشی امکانات تحصیلی را برابر و رایگان برای همگان فراهم کند.
وی درباره اینکه در تحقیق مرکز پژوهش‌های مجلس مدارس غیردولتی به سه دسته خصوصی، تعاونی و وابسته به سازمان‌ها تقسیم بندی شده‌اند آیا اینها هم باید حذف شوند؟ گفت: امروز بسیاری دستگاه‌ها برای خود مدرسه ایجاد کرده‌اند، آیا اینها باید باشند؟.
لاشکی در پایان گفت: هدف مجلس سامان بخشی به وضعیت آموزش و پرورش است. منتظر می مانیم مصوبه از شورای نگهبان برای اصلاح برگردد.
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ادامه داد: قانون اساسی بر همگانی و رایگان بودن آموزش تاکید دارد. آنچه امروز داریم با قانون اساسی منافات دارد. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم به کاهش تنوع اشاره شده است. مراجع تصمیم گیری باید محدود باشند و مرجعیت شورای عالی آموزش و پرورش و در کنار آن مجلس را بپذیریم.
