درباره استیضاح رئیس جمهور در آمریکا چه می‌دانیم

 

به گزارش روی تیتر نزدیک به سه هفته است که فرایند استیضاح دونالد ترامپ در کنگره آمریکا آغاز شده است. دموکرات‌ها حسابی به این استیضاح دل خوش کرده اند و از طرفی کاخ سفید می‌گوید جلسات تحقیق و بررسی را به دلیل عادلانه نبودن قبول ندارد. اما استیضاح در آمریکا چگونه است، چه تاریخچه‌ای دارد و جریان استیضاح ترامپ چیست؟

فرایند استیضاح

استیضاح در آمریکا فرایندی است که می‌تواند علیه رئیس جمهور، اعضای کابینه، نمایندگان مجلس، سناتورها، قضات دیوان عالی فدرال و ... به کار گرفته شود و آن‌ها را به "خیانت، ارتشا و جرایم عالی" متهم کند.
استیضاح‌ها معمولا از کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا آغاز می‌شوند. اگر این کمیته تصمیم بگیرد، تحقیقات اولیه آغاز می‌شود و نتایج و دلایل استیضاح به کنگره می‌رود. بعد نمایندگان باید با توجه به شواهد مطرح شده به استیضاح رای مثبت یا منفی بدهند. اگر رای اکثریت مثبت بود پرونده به مجلس سنا فرستاده می‌شود. در این مرحله سنا به شکل دادگاه در می‌آید، تمام سناتور‌ها به عنوان عضوی از هیئت منصفه ظاهر می‌شوند و رئیس دیوان عالی آمریکا نیز رئیس دادگاه است. دو سوم از ۱۰۰ سناتور باید به برکناری رای بدهند تا شخص مورد نظر، مثلا رئیس جمهور، از مقامش کنار گذاشته شود. آن‌ها همچنین می‌توانند با رای اکثریت، رئیس جمهور را از هرگونه سمت دولتی در آینده محروم کنند.

 

اندرو جانسون: سال ۱۸۶۸ که جنگ‌های داخلی آمریکا به تازگی پایان یافته بود، اندرو جانسون، رئیس جمهور آمریکا، وزیر جنگ خود را برکنار کرد. کنگره اعتقاد داشت این تصمیم باید با موافقت نمایندگان صورت می‌گرفت پس وی استیضاح شد. نهایتا او با اختلاف یک رای از اتهام تبرئه شد.

ریچارد نیکسون: در سال ۱۹۷۴ و در جریان رسوایی واترگیت مراحل استیضاح ریچارد نیکسون به جریان افتاد. در این مورد، چون احتمال رای مثبت سنا به برکناری وی بسیار بالا بود، خودش استعفا داد.

بیل کلینتون: وی سال ۱۹۹۸ به دلیل رابطه خارج از زندگی زناشویی با مونیکا لوینسکی، دستیار کارآموز کاخ سفید، با استیضاح رو به رو شد. دلیل استیضاح او این بود که ابتدا داشتن هرگونه رابطه‌ای را با لوینسکی رد کرد، ولی چند ماه بعد رابطه را پذیرفت. کنگره کلینتون را به دلیل دروغ و مانع تراشی بر سر راه عدالت استیضاح کرد، اما سنا به برکناری وی رای نداد.

 

ماجرا از این قرار است که هانتر بایدن، پسر جو بایدن، رقیب احتمالی دونالد ترامپ در انتخابات سال ۲۰۲۰، در زمانی که پدرش معاون رئیس جمهور اوباما بود عضو هیئت مدیره یک شرکت گاز در اوکراین بود. از طرفی دولت آمریکا قرار بود اوایل سال جاری میلادی مبلغی را به عنوان کمک نظامی به اوکراین پرداخت می‌کرد. مسئله‌ای که ترامپ به آن متهم می‌شود این است که وی این کمک نظامی را مشروط به تحقیقات ضد فساد رئیس جمهور اوکراین از جو بایدن و پسرش کرده بود تا احیانا اگر فسادی در کار بوده، از آن مطلع شوند. متهم کنندگان ترامپ می‌گویند این کار او سواستفاده از موقعیت ریاست جمهوری آمریکا است.
جمهوری خواهان این چنین استدلال می‌کنند که کمک‌های نظامی آمریکا در نهایت به اوکراین پرداخت شد و ترامپ از تحقیقات در مورد هانتر بایدن به عنوان اهرم فشار استفاده نکرده است. هر چند با توجه به اکثریت جمهوری‌خواه سنا بعید است ترامپ بدل به اولین رئیس جمهور آمریکا شود که برکنار می‌شود.
فارغ از آن که انتهای این بازی، ترامپ از ریاست جمهوری خلع شود یا خیر، سرنوشت انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا به شدت از این واقعه تاثیر خواهد پذیرفت. اگر ترامپ رئیس جمهور بماند این واقعه پتک دموکرات‌ها بر سر اوست و اگر خلع شود جمهوری خواهان فرصت زیادی برای انتخاب نامزدی به محبوبیت ترامپ ندارند.