معاون سازمان انرژی اتمی می گوید، دولت سیزدهم نگاه ویژه‌ای به کاربرد پرتوها در کشور دارد.
به گزارش فراتیتر، سید پژمان شیرمردی گفت: در این دولت توانستیم اولین سامانه صنعتی پرتودهی سیم و کابل را راه‌اندازی کنیم و به پیشرفت‌های خوبی در این زمینه برسیم.
وی با تشریح دستاوردهای انرژی اتمی به نقش توسعه کاربرد پرتوها پرداخت و با بیان اینکه شرکت توسعه کاربرد پرتو بیشتر متولی حوزه پزشکی، صنعت، محیط زیست، کشاورزی و آب است و در دولت سیزدهم توجه بیشتری به این موضوع شده، یادآور شد: تاریخچه فعالیت و بهره‌گیری از پرتوها به سال ۶۴ برمی‌گردد اما در بُعد تحقیقاتی در این زمینه مرکز اتمی دانشگاه تهران در ۱۳۳۵ فعالیت‌هایی را شروع کرد؛ گرچه در ۴۴ سال گذشته باید بیشتر در این بخش کار می‌کردیم.
مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتو با بیان اینکه در بخش پرتودهی هم کارهایی انجام دادیم و انتظار بیشتری از این صنعت داریم، افزود: در دولت سیزدهم نگاه این بود که تعداد سامانه‌های پرتودهی را در ۱۲ منطقه افزایش دهیم که در این راستا در سال ۱۳۶۴ اولین سامانه پرتودهی راه‌اندازی شد و سامانه بعدی در بخش کاربرد پرتوها نیز سال ۷۶ در یزد شروع به کار کرد؛ یعنی بازه زمانی ۱۳ ساله طول کشید تا بتوانیم سامانه پرتودهی دیگری را با هدف پرتودهی مواد غذایی برای حذف آفات و افزایش مقاومت پلیمر و تجهیزات پزشکی برای استریل‌سازی تولید کنیم.
شیرمردی اضافه کرد: از سال ۷۶ تا سال ۹۲ هم اتفاقی خاصی در این زمینه نیفتاد؛ یعنی در یک بازه ۱۶ ساله ما هیچ سامانه پرتودهی را تولید نکردیم اما سال ۹۲ در شمال غرب کشور سامانه‌ای را بومی‌سازی کردیم ولی با این وجود تا هفته گذشته سامانه پرتودهی صنعتی نداشتیم. در دولت سیزدهم توانستیم اولین سامانه صنعتی پرتودهی سیم و کابل را راه‌اندازی کنیم.
وی با بیان اینکه فرایند اجرایی‌سازی این پروژه یک سال طول کشید و امیدواریم بتوانیم با ظرفیت بخش خصوصی و جهت‌دهی برخی منابع مالی به این سمت حرکت کنیم و آن را توسعه دهیم، توضیح داد: هنگام آتش‌سوزی منازل، پوشش کابل‌ها اشتعال‌زا هستند اما این سامانه می‌تواند مقاومت پوشش کابل‌ها را در برابر اشتعال افزایش دهد.
معاون سازمان انرژی اتمی در ادامه با بیان اینکه اقداماتی را برای خنثی‌سازی تحریم‌ها در کشور انجام دادیم، اظهار داشت: بومی‌سازی سامانه‌های پرتودهی خود حفاظ گاما در دستور کار قرار گرفت و با فعال‌سازی ظرفیت‌های منابع انسانی و کارگاهی موجود در تهران و بناب، اولین سامانه خودحفاظ با کاربری پرتودهی حبوبات و غلات رونمایی شد.
شیرمردی افزود: با توجه به نیاز کشور به تعداد بیشتری از این نوع سامانه برای حذف آفات در محصولات کشاورزی، سیاست ساخت انبوه این سامانه‌ها به‌طور جدی در حال پیگیری است و زیرساخت‌های آن در شرکت توسعه کاربرد پرتوها دیده شد.
وی اضافه کرد: با توجه به گستردگی کاربردهای پرتوها در دو نوع یون‌ساز و غیر یون‌ساز، تلاش‌ها برای بومی‌سازی دستگاه‌های پرتودهی غیر یون‌ساز همزمان با سامانه‌های یون‌ساز نیز به‌طور جدی دنبال شد که نتیجه آن ساخت دستگاه‌های کوچک و بزرگ مایکروویو آروان پرتو با تأکید بر رفع نیازهای بخش کشاورزی در حوزه حذف آفات خرما، انجیر، برنج، گیاهان دارویی، حبوبات و غلات بود؛ این دستگاه‌ها نسبت به نمونه‌های خارجی دارای کیفیت بالاتر و قیمت پایین‌تری هستند.
معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه استفاده از پرتوها تنها به بخش کشاورزی و محصولات غذایی خلاصه نمی‌شود، گفت: استفاده در بخش بهداشت و سلامت از سرفصل‌های مهم دیگر استفاده از این ابزار است و یکی از مهمترین اثرات پرتوها، استریل‌کردن کالاهای پزشکی از جمله ایمپلنت‌ها، سوزن جراحی، دستکش‌های جراحی، کانتر و ظروف آزمایشگاهی است که پرتودهی آنها علاوه بر اهمیت بهداشتی، در بعد اقتصادی نیز مؤثر است. پرتوها در بخش سلامت می‌توانند یکی از حلقه‌های زنجیره تولید مواد با ارزش با کاربری پزشکی مانند همواستات و ابرجاذب و هیدروژل باشند که هر سه محصول در حال تولید هستند.
شیرمردی با بیان فواید کاربرد پرتوها در حوزه پزشکی گفت: برخی از کالاهای پزشکی را با توجه به نیاز روز پرتودهی کردیم؛ چون یکی از دلایل عفونت‌های بیمارستانی ناشی از کالاهای یک‌بار مصرف پزشکی و عامل اثرگذاری است امروز حدود ۴۵ درصد کالاهای یک‌بار مصرف پزشکی با این سامانه‌ها در اروپا استریل می‌شود و سهم کشور ما در زیر یک درصد است که باید بتوانیم این سهم را افزایش دهیم.
وی در ادامه به تبیین پرتودهی در حوزه کشاورزی به محصولاتی مانند سیب زمینی اشاره کرد و گفت: سالیانه مقادیر زیادی تولید سیب زمینی در کشور داریم که بخش قابل توجهی از آنها فاسد می‌شود اما می‌توانیم با استفاده از پرتوها، جوانه زنی را به تأخیر بیاندازیم و از فاسد شدن این محصول جلوگیری کنیم.
معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به دستاوردهای کاربرد پرتوها در حوزه محیط زیست، به موضوع ریزگردها اشاره کرد و گفت: در بحث محیط زیست کارهای خوبی شروع کردیم. یکی از چالش‌ها کنترل ریزگردهاست که پروژه‌ای را در این حوزه تعریف کردیم که بتوانیم سهمی در کنترل بخشی از ریزگردها داشته باشیم. نتایج طرح آزمایشی ما در بناب و کنار دریاچه ارومیه مثبت بود و اگر جواب نهایی هم مثبت باشد در استان خوزستان، مناطق غربی و شرقی از این فناوری استفاده می‌کنیم؛ این چسب گیاهی پرتو فرآوری شده است و محیط زیست را هم آلوده نمی‌کند.
شیرمردی با اشاره به بیانات رهبر انقلاب در حوزه جهاد تبیین گفت: در راستای بیانات رهبر معظم انقلاب، در جهاد تببین تلاش کردیم مردم نسبت به کاربرد پرتوها آگاهی پیدا کنند و در این زمینه با برنامه‌سازی و استفاده از ظرفیت موجود برای مردم روشن کردیم که انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست.
وی با بیان اینکه پیشنهاد تشکیل «شورای همکاری کشورهای مسلمان برای توسعه کاربرد پرتوها در ارتقای امنیت غذایی، سلامت و محیط زیست» را مطرح کردیم، ادامه داد: با توجه به اهمیت تأمین غذای سالم و کافی برای ملت‌های مسلمان به ویژه کشورهای منطقه، اهمیت ارتقای استانداردهای بهداشتی با به‌کارگیری فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای به ویژه استریل‌سازی کالاها و تجهیزات یک‌بار مصرف پزشکی و ایمپلنت‌ها و همچنین تولید مواد با کاربری بهداشتی و سلامت که با پرتو فرآوری شده‌اند و اهمیت حل مشکلات زیست‌محیطی در منطقه مانند کنترل ریزگردها و آلودگی‌های مواد نفتی و گازهای تولیدی نیروگاه‌ها، ضرورت تشکیل شورای همکاری کشورهای مسلمان برای توسعه کاربرد پرتوها بیش از پیش احساس می‌شود.
شیرمردی خاطرنشان کرد: تشکیل این شورا می‌تواند ضمن ایجاد یک هم‌افزایی بین کشورهای منطقه در توسعه علمی کاربرد پرتوها، محصولات و خدمات مشترک برای رفع نیاز ملت‌های مسلمان را نیز فراهم کند و وابستگی به کشورهای غربی را کاهش دهد.
منبع: ایرنا
